Risk, beklentiler dahilinde olmayan ve sonucunda olumlu ya da olumsuz reaksiyona yol açan olaydır. Finansal risk ise, bir yatırımın ya da bir teşebbüsün sonucunun ne yönde olacağını,ekonomik yükümlülüklerin yerine getirip getirilemeyeceğini ifade eder.
Hayatımızda çeşitli riskler mevcuttur. Bunların bazılarını tahmin edebilir, yönetebilir, olumsuz sonucu en aza indirgeyebiliriz.Bazı riskler ise tamamen kontrol edilemeyen olaylardan oluşur.Bunları önceden bilemeyiz, kategorize edemeyiz ve ne yazık ki önleyemeyiz. Finansal riskleri oluşturan etmenler her iki grupta da yer almaktadır.
Finansal analiz hem bireysel hem de kurumsal anlamda gelir gider kayıtlarının ve nakit akımlarının kontroluyle yapılan analizdir. Dünyada 1900 lerden itibaren kullanılan finansal analiz, ülkemizde ancak 2. Dünya Savaşı öncesinde yapılmaya başlanmıştır.
Finansal analizin yapılmasının temel amacı kişilerin ve kurumların içinde bulundukları ekonomik tabloyu görmek istemeleridir.Bu ekonomik tablolar tasarruf, yatırım, borç ve kredilendirmeyi yapılandırmaya yardımcı olur.
Finansal risk analizini incelerken kredi riski, piyasa riski, likidite riski, operasyonel risk olmak üzere 4 grubu inceleyebiliriz.
Kredi riski, yatırımcının ya da şirketin karşı tarafa karşı sözleşme ile bağlanmış yükümlülüklerini yerine getirememe riskidir. Kredi riskinin ölçülebilmesi için rating sistemleri oluşturulmuştur. Kredi riski için bankalarda bir sermaye bulundurulur.Bu risk borcu veren için kayıp anapara ve faiz, nakit akışında kesinti ve tahsilat masrafını içerir.
Piyasa riski, piyasadaki dalgalanmalar nedeniyle yatırımcının zarar görmesi ve hedeflerine ulaşamamasıdır.Faiz oranlarındaki değişimleri,döviz kurlarındaki değişimleri, ekonomideki durgunluk dönemlerini ifade eder. Sermaye piyasası aktörlerinin alım-satım portföylerinde yer alan varlıkların, döviz kuru, faiz oranı, likidite gibi etkenler sebebiyle değerlerinde azalma olması ihtimalidir.
Likidite riski, yatırımcının ya da şirketin bir nedenden dolayı nakit ihtiyacı yaşadığı sırada mevcut varlıklarını nakde çevirememe riskidir.Bu risk, şirketin piyasaya gerektiği gibi girmesini engeller. Nakit giriş çıkışında düzensizler nedeniyle fon sağlanamaması riskidir.
Operasyonel risk, en basit haliyle insanlar ve sistemden kaynaklanan risktir.Personel hataları ve ihmalleri, bilişim sistemlerindeki eksikler ve güvenlik açıkları, dışardan alınan hizmetlerin aksaması,organizasyon eksikleri gibi hataları operasyonel hatalar olarak değerlendirebiliriz.
Finansal risk analizi ve yönetimi riski ortadan kaldırmak değil, ne kadar risk alacağını bilmek demektir.Finansal analiz tasarruf ve birikim yapan, yatırım kovalayan herkesin pusulası gibidir.Eğer elinizde pusulanız varsa, risk alıp yeni denizlere açılmak sizi korkutamaz.Unutmayın, ölçemediğiniz hiçbir şeyi yönetemezsiniz.
“Herkes, size riski anlatabilir. Bir girişimci ise, işin sonundaki ödülü görür.” — Robert Kiyosaki
